Türkiye Kupası
TARİHÇESİ
1962'de, hem UEFA'nın Türk takımlarına Kupa Galipleri Kupası'na katılma zorunluluğu getirmesi, hem de Avrupa ülkelerinde lige paralel olarak düzenlenen kupa maçlarının kulüplere sağladığı maddi ve manevi kazançlar, Türkiye'de de bir kupa şampiyonasının takvime alınmasını mecburi hale getirdi. 1962-1963 sezonundan itibaren Türkiye Kupası adıyla başlatılan bu organizasyon, 1980-81 sezonunda Federasyon Kupası, 1992-93 sezonunda yeniden Türkiye Kupası adını almıştır. 2005-2009 yılları arasında Fortis'in sponsor olması sonucu Fortis Türkiye Kupası adıyla oynanan organizasyon 2009-10 sezonundan itibaren "Ziraat Türkiye Kupası" adını almştır.
Statü
Turnuvaya, profesyonel liglerde takımı bulunmayan illerde bulunan ve Bölgesel Amatör Lig’de mücadele edecek 31 (otuz bir) takım, 3. Lig’de mücadele edecek 54 (elli dört) takım, Spor Toto 2. Lig’de mücadele edecek 36 (otuz altı) takım, PTT 1. Lig’de mücadele edecek 19 (on dokuz) takım, Avrupa Kupalarına katılamayan 13 (on üç) Spor Toto Süper Lig takımı ve Avrupa Kupalarına katılan 5 (beş) Spor Toto Süper Lig takımı katılır.
Tek maç eleme usulü oynanan müsabakalarda, müsabakaların normal süresinin berabere tamamlanması halinde on beşer dakikalık iki devre halinde uzatma oynanır. Uzatmada da eşitliğin bozulmaması halinde tur atlayan takım, seri penaltı atışları sonucunda belirlenir.
Ön Eleme Turu
Birinci Eleme Turu
Birinci Eleme Turu müsabakaları, Ön Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 26 takım ile 54 Spor Toto 3. Lig takımı olmak üzere toplam 80 (seksen) takım arasında bölgesel olarak oynanır. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 40 (kırk) takım tur atlar.
İkinci Eleme Turu
İkinci Eleme Turu müsabakaları, Birinci Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 40 takım ile 36 Spor Toto 2.Lig takımı, 19 PTT 1.Lig takımı ve avrupa kupalarına katılamayan 13 Süper Lig takımı olmak üzere toplam 108 (yüz sekiz) takım arasında seri başı sistemine göre oynanır. 54 takım seri başı olur ve diğer 54 takım ile eşleşirler. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 54 takım tur atlar.
Üçüncü Eleme Turu
Üçüncü Eleme Turu müsabakaları, İkinci Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 54 (elli dört) takım arasında seri başı sistemine göre oynanır. 27 takım seri başı olur ve kalan 27 (yirmi yedi) takım ile eşleşir. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 27 (yirmi yedi) takım tur atlar.
Dördüncü Eleme Turu
Dördüncü Eleme Turu müsabakaları, Üçüncü Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 27 takım ile avrupa kupalarına katılan 5 takım olmak üzere, toplam 32 takım arasında seri başı sistemine göre oynanır.16 takım seri başı olur ve kalan 16 takım ile eşleşir.. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 16 (on altı) takım tur atlar.
Beşinci Eleme Turu
Beşinci Eleme Turu müsabakaları, Dördüncü Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 16 takım arasında seri başı sistemine göre oynanır. 8 takım seri başı olur ve kalan 8 takım ile eşleşir. Eşleşmeler kura çekimi ile belirlenir. Müsabakalar, tek maç eleme usulüne göre küçük numarayı çeken takımın sahasında oynanır. Müsabakaları kazanan 8 takım tur atlar.
Grup Aşaması
Grup müsabakaları, Beşinci Eleme Turu müsabakaları sonucunda tur atlayan 8 takım arasında, 4’er takımdan oluşan 2 grup halinde çift devreli lig usulüne göre oynanır. Eşleşmeler seri başı sistemine göre kura çekimi ile belirlenir. 4 takım seri başı olur ve kura ile iki gruba eşit olarak dağılır. Kalan 4 takım da kura çekimi ile 2 gruba dağılır. Müsabakalar sonucu gruplarında ilk 2 sırayı alan toplam 4 takım, yarı final müsabakalarını oynamaya hak kazanırlar.
Final Aşaması
Yarı final müsabakaları, Grup Aşamasında A Grubu’nda 1. sırayı alan takım ile B Grubu’nda 2. sırayı alan takım arasında ve B Grubu’nda 1. sırayı alan takım ile A Grubu’nda 2. sırayı alan takım arasında çift maç eleme usulüne göre oynanır. Gruplarında 2. sırayı alan takımlar ilk müsabakayı kendi sahasında oynarlar. Takımların attıkları goller eşit ise deplasmanda daha fazla gol atan takım üstün sayılır. Final müsabakası, yarı finalde tur atlayan iki takım arasında, TFF tarafından belirlenecek olan tarafsız sahada tek maç eleme usulüyle oynanır.
Türkiye Kupası şampiyonu olan takım ise gelecek sezon formalarına Türk Bayrağı'nı koyma hakkı kazanır.
TÜRKİYE KUPASI ŞAMPİYONLARI
Galatasaray 15 Türkiye Kupası Şampiyonu
Fenerbahçe 6 Türkiye Kupası Şampiyonu
Beşiktaş 9 Türkiye Kupası Şampiyonu
Trabzonspor 8 Türkiye Kupası Şampiyonu
Altay 2 Türkiye Kupası Şampiyonu
Ankaragücü 2 Türkiye Kupası Şampiyonu
Gençlerbirliği 2 Türkiye Kupası Şampiyonu
Göztepe 2 Türkiye Kupası Şampiyonu
Kocaelispor 2 Türkiye Kupası Şampiyonu
Bursaspor 1 Türkiye Kupası Şampiyonu
Eskişehirspor 1 Türkiye Kupası Şampiyonu
Sakaryaspor 1 Türkiye Kupası Şampiyonu
Kayserispor 1 Türkiye Kupası Şampiyonu
TÜRKİYE KUPASI ŞAMPİYONLARI TARİHLERİ
Galatasaray 1963, 1964, 1965, 1966, 1973, 1976, 1982, 1985, 1991, 1993, 1996, 1999, 2000, 2005, 2014
Fenerbahçe 1968, 1974, 1979, 1983, 2012, 2013
Beşiktaş 1975, 1989, 1990, 1994, 1998, 2006, 2007, 2009, 2011
Trabzonspor 1977, 1978, 1984, 1992, 1995, 2003, 2004, 2010
Altay 1967, 1980
Ankaragücü 1972, 1981
Gençlerbirliği 1987, 2001
Göztepe 1969, 1970
Kocaelispor 1997, 2002
Bursaspor 1986
Eskişehirspor 1971
Sakaryaspor 1988
Kayserispor 2008
2014 Sezonu Türkiye Kupası Son Şampiyonu
Şampiyon Galatasaray